İŞTAHSIZLIK
İştahsızlık nedir, hangi hastalıkların bulgusudur. Çocuklar ve yetişkinler neden iştahsızlık sorunu yaşarlar? Gün içerisinde sürekli iştahsız olmanın nedenleri nelerdir? İştahlı olmanın yolları ve iştah açıcı şeyler, iştah açıcı besinler ve içecekler hakkında bilmeniz gereken bilgiler neler?. İştahımız neden kesiliyor ve çocuklarda, yetişkinlerde iştahsızlık nasıl tedavi edilebilir.
ÇOCUKLARDA İŞTAHSIZLIK NEDENLERİ
-Çocuklardaki iştahsızlığın en sık nedeni psikolojik iştahsızlıktır.En sık nedeni de annenin fazla ısrarcı olmasından dolayıdır. Çocuğun bilinçaltına yerleşmiş endişe, üzüntü, nefret veya kıskançlık gibi duygular iştah azalmasına sebep olabilir. Bazı anneler çocuklarını zorlayarak yemek yedirmektedirler. Yani 10-15 kaşık yemek yiyen çocuklarının doyduklarını düşünmezler.6. Ayda ek besinlere başlama döneminde herhangi bir sebze ya da meyve püresi en az 1 hafta bebeğe verilmelidir. Böylece o gıdaya karşı tat uyumu gelişecektir. Aile içi şiddet, huzursuzluk, aile bağlarının kopuk olmasıda iştahsızlığa neden olur. Çocuğunuzun iştahsız olduğunu düşünüyorsanız, sokaktan birkaç çocuk eve getirin, hep beraber yesinler, göreceksiniz tüm tabaklar boşalmış olacak. Tabaklar boşalmazsa doktora başvurun.Çocuğunuzu başka çocuklara kıyaslamayın. Boyun kısa kalacak, oyuncak almam diye tehdit etmeyin. Yemek sırasında çocuğu üzecek veya korkutacak şeyler söylemeyin. Yemekten önce çocuğa abur cubur gıdalar yedirmeyin. Çocuğun iştahını kesebilir. Düzenli uyku uyumalarını sağlamak, temiz havaya çıkarmak, yürütmek, koşturmak, oyun oynamalarını sağlamak çocukların rahatça yemek yemelerini kolaylaştırabilir. İştahı açan sipraktin şurup kullanmayın, ileride çocuğunuzda gelişen dikkat eksikliği kabusunuz olabilir.
-Çocuklardaki organik iştahsızlığın en sık nedenidemir eksikliği anemisi,soğuk algınlığı ve grip hastalığı, diş çıkarma, gaz,reflü hastalığı, ülser, ishal, kabızlık, D vitamini eksikliği, B12 vitamin eksikliği, çinko eksikliği,hipotiroidi,çölyak hastalığı, boğaz, kulak ve idrar yolu enfeksiyonları, inek sütü allerjisi, yumurta alerjisi gibi alerjik durumlarda iştahsızlığa neden olur. 6. Aydan sonra iştahsızlığa kilo kaybı eşlik ediyorsa altta yatan bir hastalık olabileceğinden doktora başvurulmalıdır. Kanser, verem, Kalp, beyin, böbrek, böbrek üstü bezi hastalığı, karaciğer, akciğer hastalıklarıda iştahsızlığa neden olur. Bebekler ilk 3 ayda her ay 600 gr, 3-6 ayda her ay 450 gr, 6-9 ayda her ay 300 gr, 9-12 ayda her ay 150 gr tartı alırlar. 6. Ayda tartıları doğum kilolarının 2 katına, 1 yaşında tartıları doğum kilolarının 3 katına, 2 yaşında tartıları doğum kilolarının 4 katına ulaşır.
YETİŞKİNLERDE İŞTAHSIZLIK NEDENLERİ
-Yetişkinlerde iştahsızlığın en sık psikolojik nedenleri stres ve depresyon dur. Organik en sık nedenler diş ağrısı, reflü, ishal, kabızlık, mide sorunları(ülser), yutma güçlüğü, kanserler(kanser için tad duyusunda değişim önemli bir işaretdir), verem hastalığı, brusella, anoreksiyanervosa,kalp, beyin, böbrek, karaciğer, akciğer hastalıkları iştahsızlığa neden olur.Bazı antibiyotikler, ağrı kesiciler, dijital, diüretikler (idrar söktürücüler) iştahı azaltabilir.Çinko, demir ve kalsiyum içeriği bol olan besinler tercih edilmelidir.
YAŞLILARDA İŞTAHSIZLIK NEDENLERİ
-Yaşlılardaki çinko eksikliği tadtomucuklarının azalmasına yol açarak iştahsızlığa neden olur.Çinko, demir ve kalsiyum içeriği bol olan besinler tercih edilmelidir.
HEKİME NE ZAMAN BAŞVURULMALI
-2 haftayı geçen iştahsızlıkda hekime başvurulmalıdır.
Not: Gönlü nem, insanın gözünü…
Uzm. Dr. Ali AYDIN